Zakład Ubezpieczeń Społecznych pomimo korzystnych wyroków sądów ubezpieczeń społecznych dalej nie chce wypłacać podwójnej emerytury dla byłych żołnierzy wskazując, że może być mu wypłacane tylko jedno świadczenie emerytalne. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zawiesza przyznane emerytury żołnierzom zawodowym, którzy wstąpili do służby przed 2 stycznia 1999 r. jeśli mają ustalone prawo do emerytury wojskowej.

W konsekwencji, aby otrzymywać podwójną emeryturę trzeba odwołać się od decyzji ZUS do sądu okręgowego wydziału ubezpieczeń społecznych.

W tym miejscu wskazuję, że żołnierz ma prawo do emerytury wojskowej i cywilnej. Jak uznał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 stycznia 2019 r., w sprawie o sygn.  I UK 426/17 wypłata emerytury z ZUS i mundurowej jest możliwa, wyjaśniając przy tym, że o zastosowaniu wyjątku od zasady wypłacania jednego świadczenia decyduje brak możliwości obliczenia emerytury wojskowej przy uwzględnieniu „cywilnego” stażu emerytalnego, a nie data przyjęcia żołnierza zawodowego do służby wojskowej”. Jeżeli cywilne okresy ubezpieczeń nie zwiększyły emerytury mundurowej, żołnierz ma prawo do wypłaty emerytury z ZUS. Dotyczy to sytuacji gdy emeryt wojskowy nie ma prawnej możliwości skonsumowania żadnego „cywilnego” okresu ubezpieczenia w wojskowej emeryturze.

Sąd Najwyższy podkreśli, iż „nie można jednakże nie zauważyć, że nie wszyscy żołnierze, który pozostawali w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 r., mogą faktycznie zrealizować uprawnienie do wykorzystania „cywilnej” wysługi emerytalnej. Wystarczy bowiem odpowiednio długa służba i wzrosty emerytury z tytułu szczególnych właściwości służby (art. 15 ust. 2 i 3) lub z tytułu inwalidztwa wojskowego (art. 15 ust. 4), aby -przy spłaszczeniu podstawy wymiaru emerytury wojskowej do maksymalnie 75% (art. 18 ust. 1) -„cywilne” okresy ubezpieczenia w żaden sposób nie zwiększały świadczenia. W takim przypadku emeryt wojskowy, niezależnie od swojej woli, nie ma prawnej możliwości skonsumowania żadnego „cywilnego” okresu ubezpieczenia w wojskowej emeryturze. Podobnie rzecz się ma w przypadku tego rodzaju okresów poprzedzających służbę, krótszych niż rok (art. 15 ust. 1 pkt 2-4). W opisanych uwarunkowaniach emeryt wojskowy pozostaje w sytuacji identycznej jak żołnierz, który rozpoczął służbę po raz pierwszy po dniu 1 stycznia 1999 r. –jego emerytura jest obliczana wyłącznie w oparciu o wojskowy staż emerytalny.”

W konsekwencji Sąd Najwyższy uznał „za właściwy taki kierunek wykładni art. 95 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej, z którego wynika, że użyte w ust. 2 tego artykułu sformułowania „emerytura (…) obliczona według zasad określonych w art. 15a albo art. 18e ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu żołnierzy zawodowych” oznacza odwołanie się do zasad obliczenia emerytury wojskowej określonych w tych przepisach, a więc z uwzględnieniem wyłącznie służby wojskowej, co z kolei uzasadnia prawo do pobierania dwóch emerytur „wypracowanych” niezależnie od siebie. Zatem o wyjątku od zasady pobierania jednego świadczenia nie decyduje data przyjęcia do służby, ale brak możliwości obliczenia emerytury wojskowej przy uwzględnieniu „cywilnego” stażu emerytalnego. Przy czym ten „brak możliwości” nie występuje wtedy, gdy emeryt wojskowy nie decyduje się na złożenie wniosku o doliczenie po zwolnieniu ze służby wojskowej okresów składkowych i nieskładkowych, choć mogą one zwiększyć podstawę wymiaru emerytury do 75%. Wspólnym bowiem mianownikiem uzasadniającym prawo do dwóch świadczeń są uwarunkowania wynikające z przepisów prawa niepozwalające na wykorzystanie stażu „cywilnego” w emeryturze wojskowej, a nie wybór emeryta wojskowego.”

W następstwie powyższej uchwały, Sąd Apelacyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 23 stycznia 2020 r. w sprawie o sygn. III AUa 333/19, zmienił decyzję ZUS i przyznał emerytowi wojskowemu także prawo do emerytury z ZUS.

Sprawa dotyczyła emeryta wojskowego, który uzyskał maksymalną emeryturę wojskową w wysokości 75% podstawy wymiaru, ponieważ podstawa została zwiększona o 15% podstawy wymiaru z tytułu inwalidztwa związanego ze służbą. Po skończonej służbie wojskowej podjął pracę zawodową z tego tytułu były za niego odprowadzane składki emerytalne. Po osiągnięciu ustawowego wieku emerytalnego wystąpił o wypłatę emerytury z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w następstwie czego została przyznana mu emerytura, której wypłata jednocześnie została zawieszona.

Warto także wskazać, że pomimo że Wojskowe Biuro Emerytalne doliczyło do wysługi emerytalnej okresy zatrudnienia ubezpieczonego po zwolnieniu ze służby wojskowej to i tak zmiana wysługi emerytalnej pozostała bez wpływu na wysokość pobieranej emerytury wojskowej, ponieważ ubezpieczony osiągnął maksymalną emeryturę, którą mógł osiągnąć z zaopatrzenia emerytalnego żołnierzy w wysokości 75% podstawy wymiaru Tym samym emeryt był uprawniony do drugiej emerytury z ZUS.

Zasadę wypłaty jednego świadczenia określa art. 95 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity – Dz.U. z 2021 r. poz. 291), który stanowi, iż w przypadku zbiegu u jednej osoby prawa do kilku świadczeń przewidzianych w ustawie wypłaca się jedno z tych świadczeń – wyższe lub wybrane przez zainteresowanego. Ustęp 2 powyższego artykułu wskazuje, iż zasadę wypłaty jednego świadczenia stosuje się również w razie zbiegu prawa do emerytury lub renty z FUS z prawem do świadczeń przewidzianych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz funkcjonariusz enumeratywnie wymienionych służb, jednakże z wyjątkiem przypadku, gdy emerytura wojskowa lub policyjna została obliczona według zasad określonych w art. 15a albo art. 18e ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin lub w art. 15a lub art. 15d lub art. 18e ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin.

Pomimo powyższego Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz Dyrektor Wojskowego Biura Emerytalnego uznają w przypadku żołnierzy zawodowych przyjętych do służby wojskowej przed 2 stycznia 1999 r., iż niezależnie od ilości przesłużonych i przepracowanych lat takiemu żołnierzowi przysługuje jedynie jedna emerytura, wojskowa lub z systemu powszechnego, nawet jeśli okresy przyjęte do obliczenia emerytury wojskowej i cywilnej nie pokrywają się. Powyższa wykładnia skutkuje przyjęciem, że znaczna część życia zawodowego emeryta nie ma żadnego odzwierciedlenia w wysokości otrzymywanych przez niego świadczeń emerytalnych.

W konsekwencji emeryci mundurowi są zmuszeni dochodzić swoich praw w Sądzie.